Maak kennis met Tom, een sportliefhebber die zich inzet voor duurzaamheid. Samen met zijn partner Sarah richtte hij Little by Little op, een merk dat hun liefde voor sport combineert met milieubewuste keuzes. Hun reis begon toen ze zich realiseerden dat er een gebrek aan duurzame opties in sportkleding bestond.
Het pad van Tom en Sarah was uitdagend. Ze moesten duurzame materialen inkopen, transparante toeleveringsketens opzetten en vanaf nul beginnen zonder enige voorafgaande kennis van de industrie.
Little by Little richt zich op kwaliteit en tijdloze ontwerpen, wat weerklank vindt bij degenen die stijl, comfort, kwaliteit en duurzaamheid voorop stellen.
In dit interview praten we met Tom over hoe hij en zijn partner Sarah Little by Little lanceerden, hun toekomstige doelen, de grote uitdagingen die ze zijn tegengekomen en de belangrijkste lessen die ze hebben geleerd. Tom bespreekt ook de lastige balans tussen duurzaamheid, kwaliteit en prijs.
Kun je ons iets vertellen over hoe jij en je vriendin beetje bij beetje zijn begonnen?
Ja, mijn naam is Tom en ik heb filosofie en internationale politiek gestudeerd in Leuven, dus niets met sport of mode-industrie te maken. Maar ik ben altijd al bezig geweest met sport en duurzaamheid. Deze twee passies of interesses samen leidden tot de oprichting van Little by Little.
Als je op zoek gaat naar duurzame kleding, kun je vaak gewone vrijetijdskleding vinden, maar niet in de sportwereld. Je hebt wel de grote merken die één serie of één campagne per jaar doen en beweren duurzaam te zijn, maar daar voelde ik mij niet prettig bij.
Er zijn enkele kleine bedrijven voor vrouwen in de yoga- en pilatesscene, maar niet echt voor atletiek. Voor echte activewear voor buitensporten en voor mannen is er niet genoeg keuze, en we hebben besloten om dat gat zelf te proberen op te vullen. Het is geen gemakkelijke keuze omdat ik geen connecties heb in die wereld. Mijn vriendin is arts-in-opleiding, dus ook iets heel anders.
Daarnaast was het een kwestie van proberen een weg te vinden en een netwerk op te bouwen om aan de slag te gaan. Maar het is een proces van vallen en opstaan, aangezien veel ondernemers beginnen. Jij hebt het idee, werk het uit, doe onderzoek. Dan kom je zoveel moeilijkheden tegen dat je het even opzij legt. Maar na een paar weken of maanden pak je het weer op. Het is een proces van ups en downs. Toen hadden we opeens een gesprek met iemand die ook duurzame kleding maakt en die persoon zei: “Kom op, je moet het gewoon doen. Praat met die persoon”. Ik heb dus een BTW-nummer aangevraagd en zo is het balletje gaan rollen. En dus hebben we opnieuw een netwerk opgebouwd of geprobeerd op te bouwen, waarbij we producenten vonden.
Als je ervoor kiest dat alles duurzaam is, is dat zeker niet de gemakkelijkste weg; dus je moet over alles twee keer nadenken. Want als we beweren duurzaam te zijn, willen we dat het ook echt duurzaam is en niet zoals de grote merken die het halfslachtig doen. Maar dan kom je ook dilemma’s tegen. Want wat duurzaam is in textiel is niet altijd duidelijk.
We hebben bijvoorbeeld geëxperimenteerd met bamboe. Bamboe is een natuurlijke stof, dus dat is op dat vlak al beter dan synthetisch. Maar tegelijkertijd heeft het veel water nodig en wat bij sporten ook belangrijk is, is dat de stof zweet kan afvoeren, en daar is bamboe niet goed voor.
Zo kwamen we weer uit bij synthetische stoffen. Gerecycleerde synthetische stoffen, maar nogmaals, dat is nog niet 100%, omdat er nu nog steeds te veel nadruk ligt op "pet to fiber", zoveel merken die zeggen: "kijk, we zijn onze oceanen aan het opruimen of we gebruiken gerecycled PET flessen". Ook al is dat natuurlijk niet “slecht”, het is in mijn ogen niet 100% duurzaam. Als ze echt circulair willen gaan, moeten ze van oud textiel nieuw textiel kunnen maken in plaats van textiel van ander afval. Er is namelijk al te veel textielafval, dus laten we van dat oude textiel nieuw textiel maken. Dat is een beetje het doel dat ik wil proberen te bereiken met Little by Little. Maar dat is nog work in progress, we zijn er nog niet.
Interessant dat je zegt dat duurzaamheid niet altijd even eenvoudig is. Kun je hier wat meer uitleg over geven?
Ja, dat is vaak iets wat vegan leer ook heeft. Het is vegan, maar niet altijd beter dan traditioneel leer voor het milieu. Het is dus opnieuw nadenken over wat voor jou het belangrijkst is. Wij proberen echt naar het grote plaatje te kijken. Ten eerste hebben we er niet voor gekozen om in België te gaan produceren, maar in Portugal, maar daar kon de kwaliteit die we wilden niet geleverd worden.
Na drie of vier maanden onderhandelen zeiden we: "Hier houdt het op", wat frustrerend was. En dan moet je weer contacten gaan zoeken en kwamen we terecht bij een Belgische producent. Nu voelen we ons goed bij die beslissing, want in België kun je daar gemakkelijk terecht. Die mensen krijgen een eerlijk loon en voorwaarden.
Bent u een Belgisch bedrijf, dan moet u aan strikte regelgeving voldoen, bijvoorbeeld water hergebruiken en voldoen aan strenge regelgeving op het gebied van chemicaliën. En dit is veel strenger dan wanneer je in Turkije, Tunesië of zelfs Portugal produceert. De items worden hier letterlijk 130 kilometer verderop gemaakt, dus gemakkelijk en uiteraard minder transportkosten.
Waar komt de naam Beetje bij beetje vandaan?
Er is een nummer van een Noorse band die ik leuk vind, genaamd "Moddy" en tijdens COVID-19 ontdekte ik online een nummer van hen genaamd "Little by Little". Ik vond het een cool liedje en toen ik het aan mijn vriendin liet zien, vond zij het ook leuk, en toen werd het, om zo te zeggen, ons liedje.
Dus toen we op zoek waren naar een naam voor het merk, dachten we aan ‘Little by Little’, omdat dit goed bij de filosofie past. We zijn nu een ‘clean brand’, maar stap voor stap, beetje bij beetje, gaan we richting een duurzame wereld en willen we onszelf echt duurzamer maken. En ik denk dat dit ook geldt voor sport. Ik geloof dat iedereen die een uitdaging heeft en ervoor wil gaan, die ook zal bereiken.
Niet iedereen kan zeggen: "Ik ga morgen een marathon lopen", maar als je wilt groeien en er elke dag aan wilt werken, is bijna elke uitdaging voor iedereen haalbaar. Ik geloof echt dat als je de wilskracht hebt (zowel op het gebied van sport als duurzaamheid), iedereen zijn doelen kan bereiken, dus dit zit ook een beetje in de naam “Little by Little”.
Welke beslissingen heb je genomen op het gebied van duurzaamheid?
Ik denk dat als je naar Close the Loop Flanders DC kijkt, het al begint met design. Want hoe meer stof je mengt, hoe moeilijker het is om achteraf te recyclen.
Zo hebben wij er bewust voor gekozen om geen zakken met ritssluiting te maken, omdat ritssluitingen moeilijk mechanisch te verwijderen zijn. Als je allemaal monostoffen hebt of zo min mogelijk verschillende stoffen mixt, is het makkelijker om er weer iets van te maken als het product in zijn huidige vorm niet meer bruikbaar is.
Dus hebben we in de ontwerpfase goed nagedacht over welke stoffen we moesten gebruiken, welke materiaalkeuzes we zouden maken, en ook over hoe onze eerste collectie eruit zou zien. We zijn een eerstejaars startup, dus omdat we geen groot budget hebben, moeten we keuzes maken.
Gaan we 3-4 modellen maken, maar dan in tien verschillende kleuren? Maar dan moeten we nog vele meters textiel maken in al die kleuren. Daarom hebben we voorlopig slechts drie basiskleuren gebruikt, zodat je minder stof nodig hebt om te verven.
Want als je stof verft, houd je restjes over. Omdat we zo min mogelijk restjes willen hebben, hebben we nagedacht over wat we met deze restjes konden doen. Zo hadden we nog een klein restje over van de vorige collectie, wat we gebruikten voor onze wintercollectie. Op deze manier hoeven we dus zo min mogelijk toe te voegen om weer een nieuw product te maken.
Omdat ze in ons productiecentrum zowel de stoffen als de productie op één plek doen, is het echt één mooie keten en is onze toeleveringsketen heel transparant en eenvoudig. Er zijn geen tien verschillende links waar je geen transparantie meer vindt. We kunnen er heel gemakkelijk op vertrouwen dat alles in orde is, omdat ze veel in eigen beheer doen en we er al meerdere keren zijn geweest.
Ook worden gegevens van servers voor websites vaak vergeten. Daarom hebben wij bewust gekozen voor een server in Nederland die op groene energie draait en onderworpen is aan strengere wetgeving.
Ook hebben we nagedacht over de keuze van welke bank we gebruik maken. We stonden eerste bij de meest duurzame bank van België (dit was een coöperatieve bank die begon maar het helaas niet overleefde, maar inmiddels is gefuseerd met VDK, inmiddels de tweede duurzaamste bank van België). Maar ook bij de bank hebben we niet alleen gezegd: ga voor de goedkoopste bank. Nee, bij iedere stap die we zetten dachten we: wat is de meest duurzame optie?
Als wij flyers maken, gaan wij niet alleen voor de goedkoopste flyers. Welke inkt gebruiken ze? Welk papier wordt gebruikt? Moet het uit Duitsland komen? of kunnen we bijvoorbeeld terecht voor een lokale drukker in de buurt? Dus ook daar proberen we echt voor de meest duurzame optie te kiezen.
Daarnaast denken we er ook aan (maar dat is nu minder relevant) om aan retourlogistiek te doen. Zo kunnen mensen het product bij ons retourneren in ruil voor een tegoedbon als incentive, en maken wij er iets nieuws mee. We maken dus niet alleen iets duurzaams, maar nemen ook de verantwoordelijkheid om het terug te nemen. Wij verkopen al een paar maanden, dus er hoeft nog niets retour, dus dit is iets voor de toekomst.
Voor verpakkingen hebben wij er bewust voor gekozen om voor de verzending met Bpost samen te werken omdat wij dit binnen de wereld van pakketbedrijven (die niet allemaal de beste naam hebben) de beste keuze vinden. Natuurlijk is er ook Homer. Dat is er een die zich richt op duurzaamheid. Maar het probleem is dat ze de levertijd niet altijd kunnen garanderen. En we moeten ergens nog competitief zijn. Daarom hebben we besloten om voor Bpost te gaan. Bpost heeft ook modetassen van gerecycleerd karton. Deze gebruiken we dus voor het versturen van onze pakketjes, maar ook voor onze eigen kartonnen dozen die we over hebben van onze eigen aankopen.
Is het lastig om de balans te vinden tussen duurzaamheid, kwaliteit en prijs?
Dat is een van de grootste problemen die we momenteel hebben: de prijs.
Er zijn mensen die heel geïnteresseerd zijn, maar te weinig sporten om zulke hoogwaardige of duurzame materialen te kopen. Als ze maar één keer per maand gaan hardlopen, zullen ze eerder voor iets goedkopers gaan dan investeren in iets kwalitatiefs.
Daarnaast heeft retail uiteraard een bepaalde marge en daar hebben wij veel moeite mee gehad, want als we retail een dubbele marge willen geven, is de prijs extreem hoog. Maar onlangs hebben we besloten om die waarde weer te verlagen en nu alleen nog maar op commissie te werken.
Dus geen dubbele marges meer en we hebben de prijs iets kunnen verlagen om het nog toegankelijker te maken voor de consument en duurzaamheid zo goedkoop mogelijk aan te bieden.
Maar je kunt nooit concurreren met de goedkoopste dingen van grote en goedkopere multinationals. We zitten ergens boven de norm. Maar wij zijn ook niet het luxe merk waar mensen kopen omdat het luxueus en exclusief is. Ik had ook mensen die zeiden: "Vraag gewoon het dubbele en maak het super exclusief, en dan zullen mensen het om die reden willen kopen." Maar dat wil ik niet doen, omdat dat het duurzaamheidsverhaal te veel koppelt aan 'het is schandalig duur en exclusief omdat alleen rijke mensen het zich kunnen veroorloven'. Dat voelt niet 100% zoals ik het wil bouwen. We zijn te goedkoop om exclusief te zijn, maar te duur om als het ware de norm te zijn. We zitten er ergens tussenin en zijn er nog steeds mee bezig.
Zijn er momenteel plannen voor uitbreiding of een nieuwe productlijn?
De prototypes zijn klaar voor onze wintercollectie, dus dat komt eraan. Er zullen drie stukken zijn: een T-shirt met lange mouwen en twee leggings.
Wij merkten dat leggings ontbraken in onze collectie. Momenteel hebben we korte broeken, maar ook in de zomer is er blijkbaar vraag naar lange leggings voor dames.
Het t-shirt met lange mouwen zal feitelijk grotendeels gemaakt worden van dezelfde stoffen als de zomercollectie, maar dan met lange mouwen en een iets dikkere voering. Dus die overgebleven stoffen gaan we hergebruiken.
En we zijn het momenteel aan het testen, en het zal hopelijk in september-oktober worden gelanceerd. Dit is nog aan verandering onderhevig, maar daar zijn we nu mee bezig. We hebben besproken of we de wintercollectie nu zouden lanceren of zouden wachten tot volgend jaar, zodat we het in grotere hoeveelheden konden doen, omdat er om twee redenen een beperkte oplage zal zijn. Een deel van de opbrengsten is terug om te herinvesteren, maar ook omdat we met restjes stoffen werken. Dat betekent dus ook dat we maar een beperkte hoeveelheid van deze stof hebben.
Ook koppelen wij elke collectie aan een bepaald traject. De wintercollectie zal nog steeds aan dezelfde route verbonden zijn. En vanaf dat moment gaan we daadwerkelijk nadenken over een nieuwe route waar we een nieuwe collectie aan kunnen koppelen. Maar dat zal pas in september-oktober gebeuren. Maar eerst de wintercollectie. Winteritems heb je nodig om relevant te blijven in de winter, toch?
Wat is de grootste uitdaging die je bent tegengekomen sinds je met Little by Little begon?
We dachten dat het makkelijker zou zijn om in fysieke sportwinkels te komen. Maar dit blijkt lastiger dan we dachten, en soms worden ze gehecht aan een paar duurdere alternatieve merken die al een naam hebben. Je moet een naam hebben om binnen te komen, en ze vertelden ons dat we over een jaar opnieuw contact met ze moesten opnemen, maar als niemand je de kans geeft om in hun winkels te verkopen, kun je jezelf niet bewijzen.
Het tweede wat we onderschatten was online marketing en het onderhouden van sociale media. Als je van nature niet geneigd bent om dat te doen, moet je er moeite voor doen, en het is niet altijd top of mind om dit eerst te doen, ook al is het een van de belangrijkste dingen om gezien te worden en voortdurend een nieuw publiek te bereiken.
We hebben een bedrijfsvideo gemaakt en die deed het heel goed op sociale media. Het werkt dus, maar je moet er gewoon tijd in steken. Ik heb ook enkele adviesgesprekken gevoerd en die zeiden: ‘hoe meer je professionaliseert, hoe meer mensen in je verhaal gaan geloven.’ Dat kost uiteraard geld. Waar wil je als startup je geld in investeren? Is het inkopen van hoogwaardige materialen en het zo duurzaam mogelijk maken? Of investeren in een marketingbureau? Ik zou in principe eerst voor de content gaan, maar die moet ook verkocht worden, dus er moet wat geld naar marketing.
Wat is de grootste les die je hebt geleerd sinds je met Little by Little begon?
De grootste les? Ik denk dat het een kwestie is van risico nemen. Als je iets wilt doen, ga ervoor. Maar verwacht niet dat het de eerste keer werkt. Het is rennen, vallen en opstaan. Maar ik heb veel geleerd, en ik heb al nagedacht over "zou ik het nog een keer doen of niet", en ik denk echt dat ik dat zou doen. Je ontmoet hier veel mensen, mensen die het goed bedoelen, ondernemende mensen, en dat is heel mooi. Maar het verhaal van wanneer het geld op tafel moet komen is anders.
Mensen kunnen echt met je meedenken, maar het financiële verhaal blijft vaak lastig. En die twee moeten bij elkaar passen. Maar vertrouw niet altijd op de financiële kant. Maar het is natuurlijk ook dubbel. Zorg ervoor dat u zelf geen risico's neemt. Ik kan praten vanuit een ‘luxepositie’. Ik heb een andere baan. Het ergste dat kan gebeuren is dat ik veel geld verlies. Maar ik ga geen schulden maken, op straat komen of iets dergelijks. Het is dus een risico, maar een beperkt risico. Maar ik heb op menselijk vlak veel geleerd en nieuwe mensen ontmoet, enzovoort. En ik geef niet op omdat het al een paar weken niet goed gaat. Ik ga gewoon door en kijk wel waar het schip terechtkomt.
Een andere les is dat je kritisch op jezelf moet zijn. Omring je met mensen die je willen helpen, maar wees ook kritisch, vooral op het gebied van duurzaamheid, bijvoorbeeld bij het claimen van duurzaamheid. Denk zelf na en volg niet zomaar alles. Denk ook aan je eigen expertise en vertrouwen in je eigen product en durf te vragen wat het kost. Zelfs als mensen zeggen dat het te duur is.
Dit is uw prijs, en u hoeft zich er niet voor te schamen. Op onze website laten wij u heel transparant zien: de arbeidskosten, de stofkosten, de marketingkosten, de retailmarge, onze eigen marge, administratiekosten en BTW. Mensen kunnen dus echt zien dat iemand een uur laten werken in België een werkgever 40 euro kost. En het duurt ongeveer 1 uur om een van onze korte films te maken. Het is dus niet mogelijk om het voor 30 euro te verkopen. Wees dus gewoon zo transparant mogelijk, maar heb ook vertrouwen in je product. Als de kwaliteit er is en mensen vinden het te duur, dan denk ik: 'Oké, jammer.'
We hebben ons nu gericht op hardlopen, maar misschien willen we fitnessartikelen of soortgelijke artikelen meer in de picture zetten en ook nadenken over het verbreden van onze doelgroep die we willen aanspreken.
Mensen realiseren zich als consument vaak nog niet genoeg dat aan de prijs die ze in de winkel zien vaak een tweede etiket kleeft. Misschien is het goedkoop, maar er zijn zoveel water en zoveel chemicaliën gebruikt die in de oceanen terechtkomen, er zijn mensen die hier hard voor hebben gewerkt, en mensen willen dat soms niet zien. Niet iedereen kan overal het meeste geld aan uitgeven, dat is begrijpelijk. Maar hopelijk zal dat bewustzijn nog iets toenemen. Ik zeg niet dat iedereen altijd de duurste moet kopen, maar ja, wie dat wel kan, moet bewustere keuzes maken, vind ik.
Dat is ook de boodschap die wij willen brengen. In plaats van vijf keer iets goedkoops te kopen dat na ongeveer een jaar kapot gaat, koop je een keer iets van hoge kwaliteit dat langer meegaat. Dat is de weg die we moeten gaan, denk ik. Ook kiezen wij er bewust voor om met eerder tijdloze items te werken, zonder drukke prints te gebruiken waar je na een paar maanden of een jaar wel genoeg van hebt.
Je hebt geen 30 t-shirts nodig waar je na een jaar genoeg van hebt. Ga voor vijf of tien t-shirts die je kunt afwisselen en die veel langer meegaan. Maar dit is natuurlijk niet voor iedereen weggelegd, mensen kopen graag elke maand nieuwe dingen.
Vroeger gaven mensen geld uit aan textiel, maar toen was dat een veel groter deel van het budget dat ze eraan besteedden. Maar tegenwoordig zijn de prijzen zo sterk gedaald, en mensen verwachten gewoon dat het tegenwoordig erg goedkoop is. Dit moet dus opnieuw gewaardeerd worden, denk ik. Maar ja, dit blijft een lastig verhaal.
Duurzame sportkleding van Little by Little vind je op shoplaboutique.com
Lees meer over Little by Little op https://littlebylittlesports.be of @littlebylittle.sports op Instagram.
Laten we chatten!
Heeft u duurzame sportkleding? Laat het ons weten in de reacties hieronder.